Τα Ozempic και Wegovy μειώνουν τον κίνδυνο θανάτου από καρκίνο

Τα φάρμακα GLP-1 όπως τα Ozempic, Wegovy και Mounjaro είναι γνωστά κυρίως για την αποτελεσματικότητά τους στη μείωση βάρους, αλλά φαίνεται ότι μπορούν να προσφέρουν κάτι ακόμη πιο σημαντικό: αυξάνουν τις πιθανότητες επιβίωσης για ασθενείς με καρκίνο. Νέα μελέτη που δημοσιεύεται στο περιοδικό Cancer Investigation και  εξέτασε πάνω από 6.800 ασθενείς με καρκίνο του παχέος εντέρου δείχνει ότι όσοι λάμβαναν ανάλογα GLP-1 είχαν λιγότερες από τις μισές πιθανότητες να πεθάνουν μέσα σε πέντε χρόνια σε σύγκριση με όσους δεν λάμβαναν τα φάρμακα — 15,5% έναντι 37,1%. Οι ερευνητές, λαμβάνοντας υπόψη παράγοντες όπως ηλικία, στάδιο νόσου, δείκτη μάζας σώματος και συνολική υγεία, διαπίστωσαν ότι τα οφέλη παρέμεναν σημαντικά.

Από τη δίαιτα στον καρκίνο

Όπως διαβάζουμε στο ZME Science, η επιστημονική εξήγηση είναι ενδιαφέρουσα. Τα φάρμακα GLP-1 μιμούνται μία ορμόνη που παράγεται φυσιολογικά από το έντερο μετά το γεύμα, στέλνοντας σήμα στο πάγκρεας να απελευθερώσει ινσουλίνη και επιβραδύνοντας την πέψη για να αποφευχθεί η απότομη αύξηση σακχάρου στο αίμα. Επιπλέον, η ορμόνη αυτή στέλνει μηνύματα στον εγκέφαλο, μειώνοντας την αίσθηση πείνας. Οι φαρμακοποιοί δημιούργησαν εκδόσεις αυτής της ορμόνης που διαρκούν περισσότερο στο σώμα, ενισχύοντας έτσι τις φυσιολογικές της λειτουργίες. Τα GLP-1 δεν επηρεάζουν μόνο το έντερο αλλά και περιοχές του εγκεφάλου, μεταβολικούς μηχανισμούς και φλεγμονώδεις διεργασίες, κάτι που εξηγεί τα πολυδιάστατα αποτελέσματά τους πέρα από την απώλεια βάρους.

Πώς λειτουργούν τα GLP-1

Η σχέση με τον καρκίνο είναι λογική: η παχυσαρκία και οι μεταβολικές διαταραχές επιδεινώνουν την ανάπτυξη καρκίνου, καθώς οι όγκοι ευνοούνται από φλεγμονή και αντίσταση στην ινσουλίνη. Τα GLP-1 βελτιώνουν την ευαισθησία στην ινσουλίνη, μειώνουν τη φλεγμονή και οδηγούν σε απώλεια βάρους, μεταβάλλοντας τους μηχανισμούς που προάγουν τον καρκίνο. Ορισμένες εργαστηριακές μελέτες υποδεικνύουν ακόμη ότι τα φάρμακα μπορεί να επηρεάζουν απευθείας τα καρκινικά κύτταρα, επιβραδύνοντας την ανάπτυξή τους ή μεταβάλλοντας το μικροπεριβάλλον των όγκων. Αν και αυτά τα ευρήματα δεν έχουν ακόμη επιβεβαιωθεί πλήρως στον άνθρωπο, οι πρόσφατες αναλύσεις προσθέτουν ισχυρά ενθαρρυντικά στοιχεία.

Μελέτες από άλλες ομάδες υποδηλώνουν ότι η προστατευτική δράση των GLP-1 δεν περιορίζεται μόνο στον καρκίνο του παχέος εντέρου. Τεράστιες αναδρομικές έρευνες σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 έδειξαν μείωση του κινδύνου για διάφορους καρκίνους, όπως ενδομητρίου, μηνιγγιώματος και ωοθηκών. Παρόμοια, μια μελέτη με πάνω από 170.000 ενήλικες με παχυσαρκία και διαβήτη στις ΗΠΑ διαπίστωσε μείωση κινδύνου για 14 τύπους καρκίνου που σχετίζονται με το βάρος, ιδιαίτερα για τον καρκίνο του παχέος εντέρου.

Η νέα εποχή στη φαρμακευτική

Το ενδιαφέρον όμως δεν σταματά εδώ. Τα GLP-1 εξετάζονται τώρα για τη θεραπεία διαφόρων εξαρτήσεων — από αλκοόλ και νικοτίνη έως οπιοειδή — καθώς φαίνεται να μειώνουν την ένταση της επιθυμίας μέσω επιδράσεων σε εγκεφαλικά κυκλώματα ανταμοιβής. Παράλληλα, υπάρχουν ενδείξεις ότι μπορούν να ωφελήσουν την καρδιακή υγεία, τη φλεγμονή του ήπατος και τη γονιμότητα σε ορισμένες γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, ενώ μπορεί να επηρεάζουν και το ανοσοποιητικό σύστημα.

Η σημασία αυτής της τάσης είναι τεράστια: αν τα GLP-1 όντως βελτιώνουν την επιβίωση σε καρκινοπαθείς, μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης ορισμένων μορφών καρκίνου και παράλληλα βοηθούν σε χρόνιες παθήσεις και εξαρτήσεις, τότε η ιατρική πραγματικότητα αλλάζει ριζικά. Η παχυσαρκία δεν είναι πλέον απλώς θέμα τρόπου ζωής, ο καρκίνος δεν είναι μόνο ζήτημα μοίρας και η εξάρτηση δεν αντιμετωπίζεται μόνο ηθικά. Δεν αποκλείεται να παρακολουθούμε μια επανάσταση να ξεδιπλώνεται μπροστά μας.